Skuteczne i tanie rozwiązania automatyzacyjne oparte na Karakuri Kaizen.
W czasach czwartej rewolucji przemysłowej 4.0 automatyzacja cieszy się rosnącym zainteresowaniem. Pojęcie automatyzacji jest bardzo szerokie i nie zawsze wiąże się z kosztownymi i technicznie zaawansowanymi robotami. Wręcz przeciwnie: Celem koncepcji Karakuri Kaizen – ważnej składowej filozofii Lean – jest tworzenie łatwych do wykonania rozwiązań automatyzacyjnych na bazie mechanicznych modułów. Sprytne wykorzystanie uwolnionej energii kinetycznej i konsekwentne unikanie marnotrawstwa pozwolą osiągnąć wyjątkowe wyniki.
Początki Karakuri Kaizen
Aby zrozumieć źródło pochodzenia Karakuri Kaizen, trzeba udać się myślami w podróż do dziewiętnastowiecznej Japonii: Karakuri ningyō znaczy „mechaniczna lalka“ – i to dosłownie. W tamtych czasach bardzo popularne były małe automatyczne zabawki. W Europie było wprawdzie podobnie, wystarczy przypomnieć sobie literacką twórczość niemieckiego pisarza epoki romantyzmu, E.T.A. Hoffmana, oraz jego „Piaskuna”, lecz w Japonii miłość do mechanicznych lalek była dużo bardziej rozpowszechniona. Istnieją trzy kategorie Karakuri: Zashiki karakuri, lalki używane w pomieszczeniach, nazywane również „aparatami salonowymi”, Dashi karakuri, czyli „aparaty festiwalowe”, używane podczas festiwali religijnych, oraz Butai karakuri („aparaty teatralne”) wykorzystywane na scenach.
Najbardziej znanym przykładem lalki Karakuri jest lokaj serwujący herbatę. Lalka potrafi przemierzyć ustalony odcinek drogi i zgrabnie wywijać białymi nogami. Przemieszczając się, kiwała głową i proponowała gościom filiżankę herbaty. Jeśli zaproszenie zostało przyjęte, lalka Karakuri zatrzymywała się. Po odstawieniu pustej filiżanki lokaj się odwracał i przemierzał drogę w odwrotnym kierunku. Elementem wyzwalającym ruch były dłonie: W zależności od tego, czy działało obciążenie czy nie, dochodziło do reakcji łańcuchowej, która na koniec przenosiła ruch na wszystkie ruchome elementy lalki.
Wydajniejsza praca dzięki Karakuri Kaizen
Powyższy przykład świadczy nie tylko o świetnej zabawie, jaką widzowie zawdzięczali mechanicznej lalce, lecz podkreślą również funkcję, jaką Karakuri Kaizen spełnia w przemyśle: Automatyczne ruchy wykonywane są dzięki prostym środkom, a energia nie jest marnotrawiona, lecz tworzy wartość dodaną. Pod tym względem koncepcja Karakuri Kaizen jest ściśle związana z 7 stratami (Muda), których należy unikać. Z biegiem czasu sformułowano następujące podstawowe zasady Karakuri Kaizen:
- Przedmioty należy przemieszczać za pomocą energii mechanicznej, nie używając napędów pneumatycznych, elektrycznych ani hydraulicznych.
- Zaoszczędź pieniądze i wybierz konstrukcje, które są łatwe do utrzymania.
- Wykorzystaj z pomysłem energię i łącz ze sobą różne systemy Karakuri Kaizen.
- Postaw także na kreatywność swoich pracowników i namów ich, aby podzielili się swoim doświadczeniem.
Jeśli koncepcja Karakuri Kaizen ma odnieść w przedsiębiorstwie sukces, wszystkie te reguły należy wprowadzić w życie. Decydujące znaczenie ma Kaizen, dążenie do zmian na lepsze. Aktualny stan rzeczy to tylko jeden z etapów na drodze ciągłego doskonalenia.
Czy zainteresował Cię temat koncepcji Karakuri i chętnie zgłębisz go na warsztatach? W takim razie z przyjemnością polecimy Ci szkolenie „LCIA i Karakuri Kaizen” organizowane w instytucie CETPM przy Uniwersytecie w Ansbach. Jednym z prelegentów jest nasz specjalista ds. lean, Stefan Armbruster.
Low Cost Automation
W jaki sposób można wprowadzić w życie tak abstrakcyjną koncepcję? Łatwiej zrozumiemy to zagadnienie, jeśli odniesiemy się do Low Cost Automation (LCA). item stawia znak równości między LCA a Karakuri. W tego rodzaju rozwiązaniach nie stosujemy żadnych pneumatycznych, elektrycznych ani hydraulicznych napędów. Założenie tych rozwiązań polega na wprawianiu w ruch obrabianych przedmiotów, ich uchwytów oraz różnego rodzaju pojemników (to tylko kilka przykładów) wyłącznie dzięki energii mechanicznej. Warto wymienić tutaj siłę grawitacji i siłę sprężyny. W japońskiej branży motoryzacyjnej istnieją specjalne centra szkoleniowe LCA, tzw. karakuri dosho. Operatorzy oraz inżynierowie uczą się na bardzo intensywnych zajęciach o wykorzystywaniu zasad Karakuri w swojej pracy.
Podczas wdrażania rozwiązań Low Cost Automation należy postępować w następujący sposób:
- Popraw manualnie wykonywane prace (np. przedmioty przekazywane są do dalszych stacji roboczych za pomocą listew rolkowych).
- Oddziel od siebie pracę manualną i maszynową.
- Wprowadź rozwiązania, które są proste, wydajne i tanie.
- Bardziej zaawansowane technicznie rozwiązania należy wprowadzać dopiero na kolejnym etapie.
