Pomimo innowacji związanych z cyfryzacją oraz przemysłem 4.0 ciągle nie można zrezygnować w przemyśle z czynności manualnych.
W większości przypadków są to czynności, które są często powtarzane. Zgodnie z Raportem zdrowia 2018 przygotowanym przez niemiecką kasę chorych „Techniker Krankenkasse” najczęstszą przyczyną absencji pracowników są ogólne schorzenia aparatu ruchu. Pracodawcy powinni zatem przestrzegać zasad ergonomii w miejscu pracy w szczególności na przemysłowych stanowiskach montażowych. Na takim podejściu zyskają obie strony. Marius Geibel, specjalista ds. ergonomii w item, ma na ten temat następujące zdanie: „Często ergonomia kojarzy się z niepotrzebnymi wydatkami na stworzenie oazy komfortu. Patrząc na to zagadnienie całościowo, okazuje się, że integralną częścią definicji pojęcia ergonomii jest wzrost wydajności. W praktyce ergonomia i wydajność tworzą bowiem symbiozę. Osoby, który nie są niepotrzebnie obciążane, pracują z większą motywacją i osiągają lepsze wyniki. Ergonomia gwarantuje utrzymanie siły roboczej na dłużej.” Poniżej omówimy różne, połączone ze sobą czynniki związane z ergonomią.
Stół montażowy i fotel przemysłowy z regulacją wysokości
Kilkugodzinna praca w tej samej pozycji szybko daje o sobie znać: powstają napięcia, które w perspektywie długoterminowej prowadzą do chronicznego bólu. Jeśli dany proces produkcyjny na to pozwala, pracownikom należy umożliwić zmianę pozycji siedzącej na stojącą. Tego rodzaju odciążające zmiany można zapewnić za pomocą stołu montażowego z regulacją wysokości – w idealnym przypadku taka regulacja jest elektryczna. Człowiek nie został stworzony do długiego siedzenia. Siedzenie jest dopiero od ok. 250 lat stałą częścią naszego życia (zawodowego). Dlatego zaleca się, aby po dłuższym czasie pracy w pozycji siedzącej wstać.
Oczywiście nie można całkowicie wyeliminować siedzenia na stanowisku montażowym. Dlatego przy wyborze foteli roboczych na stanowiska przemysłowe należy pamiętać o kilku zasadach: podobnie jak w przypadku stołów montażowych fotele również powinny posiadać płynną regulację. System stanowisk montażowych item oferuje obie opcje. Odnośnie do foteli roboczych indywidualna regulacja pozycji powinna umożliwiać tzw. „dynamiczne siedzenie”. Chodzi o to, aby operator często zmieniał pozycję i postawę ciała. W ten sposób zapobiega się jednostronnym obciążeniom oraz przeciążeniom określonych grup mięśni. W przemyśle liczą się przede wszystkim wytrzymałe materiały oraz stabilność w przypadku zmiany obciążenia.
Znaczenie obszaru chwytania na stanowisku montażowym
Obszar chwytania ma ogromne znaczenia podczas tworzenia stanowisk montażowych. Istnieje kilka wariantów. Jeden z nich opiera się na rozróżnieniu między zewnętrznym (osiągalny po wyciągnięciu całego ramienia) a wewnętrznym (osiągalny zgiętym ramieniem) obszarem chwytania. Drugi natomiast polega na podziale obszaru chwytania na trzy strefy: Bezpośrednio przed operatorem – czyli tam, gdzie odbywa się właściwy proces – znajduje się obszar pracy oburęcznej. Często stosowany materiał oraz narzędzia należy umieścić w tej strefie. Dzięki temu wszystkie potrzebne elementy są łatwo dostępne i nie trzeba obracać się ciałem. W obszarze pracy jednoręcznej środki produkcyjne dostępne są dla jednej ręki. Na koniec: zewnętrzna część obszaru chwytania to rozszerzona strefa pracy jednoręcznej.
Poszczególne strefy obszaru chwytania wyglądają u każdego człowieka inaczej. Dlatego każdy pracownik powinien mieć możliwość dopasowania sobie miejsca na stanowisku montażowym, w którym dostępne są materiały i narzędzia, w sposób indywidualny, zgodnie z własnymi potrzebami. W przeciwnym wypadku może dojść do wad postawy, którym można zapobiec, stosując np. ramiona przegubowe, za pomocą których można umieszczać narzędzia w obszarze pracy jednoręcznej. Tam można w prosty sposób umieścić takie komponenty jak pojemniki chwytakowe oraz haki i uchwyty.
Ergonomiczne oświetlenie na stanowisku montażowym
Zajmując się ergonomią na stanowisku montażowym, często zapomina się o takim czynniku jak oświetlenie. W tym przypadku także może dojść do niekorzystnych zmian, jeśli nie spełni się zasad ergonomii. Na samopoczucie, a tym samym również wydajność operatora, ma wpływ nawet barwa światła lampy LED. Odnośnie do barwy światła należy pamiętać o następujących zasadach:
- Zimne, białe światło: działa pobudzająco na człowieka (od 3330 do 5300 kelwinów)
- Ciepłe, białe światło: działa odprężająco i uspakajająco (od 2700 do 3300 kelwinów)
Na stanowiskach montażowych chodzi o wyważone połączeniu obu rodzajów światła. Zaleca się barwę światła wynoszącą ok. 4000 kelwinów, czyli pomiędzy ciepłym, białym światłem żarówki (od 2500 do 2700 kelwinów) a normalnym światłem dziennym, którego wartość wynosi od 5800 do 6500 kelwinów.
Obciążeniem dla oczu pracowników może być również tzw. „zjawisko wielocienia”, które polega na tym, że pojedyncze lampy punktowe tworzą pojedyncze, nakładające się na siebie cienie. Skutkiem są wyraźne oznaki zmęczenia oraz słabnąca koncentracja. Natomiast przemysłowa lampa LED dzięki jednolitemu oświetleniu tworzy miękkie cienie, dzięki czemu obciążenie oczu jest wyraźnie mniejsze. Podobnie jest z niemigającym światłem przemysłowych lamp LED o wysokiej częstotliwości. Każde inne światło zastosowane na stanowisku montażowym przyniesie szkodę, ponieważ nawet migotanie o niskiej częstotliwości, które nie jest świadomie zauważalne, powoduje obciążenia. W bezpłatnym przewodniku dotyczącym ergonomii znajdziesz wiele innych praktycznych porad.
Do you want to stay up to date with assembly work bench developments? Then we have something that’s right up your street! Simply subscribe to the item blog by completing the box at the top right!
