Zawsze bądź na bieżąco

Lean Production na poważnie: Czym jest Gemba Walk?

Terminologia Lean zawsze była i będzie fascynująca, a Gemba i Gemba Walk to jej kluczowe pojęcia.

W kulturze japońskiej można spotkać się z tymi zagadnieniach w wielu obszarach. Gemba to „właściwe miejsce” i odnosi się do lokalizacji, która jest centrum danej czynności lub która aktualnie poddawana jest obserwacji. Dla dziennikarzy Gemba to miejsca konkretnego wydarzenia. Dla policjantów będzie nim miejsce popełnienia zbrodni lub przestępstwa. Ponieważ w świecie Lean Production najważniejszy jest wzrost wartości dodanej, Gemba to dział produkcji. Czyli najważniejsze miejsce w danym zakładzie, ponieważ to właśnie tutaj generowane są zyski. W tym miejscu należy zatem wdrożyć zasadę ciągłego doskonalenia procesu i nieustannie przestrzegać koncepcji 3M (Mura, Muri i Muda). Tutaj pojawia się oczywiście pytanie, co robią kierownicy i menedżerowie, aby otrzymywać najbardziej aktualne informacje o tym, co się dzieje w Gemba. Teraz na scenę wkracza właśnie wspomniany Gemba Walk.

Gemba Walk: Wizyta w miejscu, gdzie powstaje wartość dodana

Jednym z najważniejszych założeń koncepcji ciągłego doskonalenia procesu jest podkreślenie znaczenia każdego pracownika. To on wie najlepiej, gdzie dochodzi do strat, gdzie brak równowagi, a gdzie widać nadmierne obciążenie. Wiedzę płynącą prosto z praktyki można osiągnąć tylko w miejscu realizacji danego procesu. Innymi słowy: w Gemba. Pracownik może szybko dopasować środki produkcji. Tym bardziej, jeśli w Gemba znajduje się wszechstronny system modułowy Lean Production najnowszej generacji. Aby dzielić się taką wiedzą, potrzebny jest Gemba Walk. Podczas takich wizyt przełożeni udają się do miejsca tworzenia wartości dodanych, aby wyrobić sobie na jego temat własne zdanie. Notują swoje wrażenia i dzielą się swoimi przemyśleniami z resztą zespołu.

Wizyty typu Gemba Walks nigdy nie są reakcją na konkretny problem, są natomiast regularne.

Tego rodzaju wizyty nie mają niczego wspólnego z kontrolnym obchodem. Wizyty typu Gemba Walks nigdy nie są reakcją na konkretny problem, są natomiast regularne. Ponieważ zgodnie z filozofią Lean nigdy nie uda się osiągnąć perfekcji i zawsze znajdzie się coś, co można ulepszyć, wizyty Gemba Walks nigdy się nie kończą. Podobnie jak pozostałe metody Lean Production i ta koncepcja jest przykładem na pozytywne sposoby radzenia sobie z błędami. Mamy tutaj do czynienia ze swoistym dziedzictwem Kaizen, tradycyjnej japońskiej koncepcji, która w wolnym tłumaczeniu oznacza „zmianę na lepsze”. Spotkanie w Gemba ma również znaczenie społeczne i motywujące.

Genchi Genbutsu i Gemba Walk

Fundamentem Gemba jest Genchi Genbutsu, czyli „Idź i zobacz”. Ta zasada została opracowana przez Taiichiego Ohno (1912-1990), twórcę systemu produkcyjnego Toyoty. Ponoć Taichi Ohno zawsze nosił przy sobie kawałek kredy. Opowiadają o tym dwie anegdoty, które można usłyszeć w dwóch różnych wersjach. Dzisiaj bez znaczenia jest, czy o problemach z wydajnością maszyny powiadomił nowicjusz czy doświadczany inżynier: W każdym razie Taichii Ohno namalował kredą na podłodze wokół Gemba koło. Następnie kazał tej osobie udać się do jego wnętrza, obserwować otoczenie i robić notatki. Zdarzało się, że delikwent spędził w tym kole nawet kilka godzin, ponieważ T. Ohno ciągle nie był zadowolony z poczynionych obserwacji. Zdania o tej metodzie są podzielone – niemniej jednak to podejście świadczy o dużym znaczeniu Gemba. W Japonii pojęcie Genchi Genbutsu używane jest również zamiennie z Gemba Walk.

Alternatywa dla Gemba: Management by wandering around (MBWA)

Celem obu metod jest dowartościowanie pracowników i wymiana informacji, co korzystnie wpływa na atmosferę panującą w miejscu pracy.

Oprócz wizyty w Gemba istnieje jeszcze druga metoda, która ma zapobiegać temu, aby rosnące abstrakcyjne spostrzeganie bądź informacje z drugiej ręki niekorzystnie wpływały na zarządzanie. Mowa o niezależnie od Gemba Walk opracowanej metodzie „Management by wandering around” (MBWA). Wprawdzie MBWA ma mniej systemowy charakter, warto poświecić jej kilka chwil, jeśli interesuje nas temat Lean. Ta koncepcja została opracowana w latach 70-tych przez pionierskiego producenta drukarek HP, jednak wtedy nie była jeszcze znana pod tą nazwą. Nazwa pojawiła się po raz pierwszy w roku 1982, w książce branżowej autorstwa Thomasa J. Petersa oraz Roberta H. Watermana „In Search of Excellence: Lessons from America’s Best-Run Companies”. Podobnie jak Gemba Walk, metoda ta opiera się na założeniu, że przełożeni powinni przechadzać się przez zakład i odwiedzać pracowników na ich stanowiskach pracy. Ona również nie służy kontroli. Celem obu metod jest dowartościowanie pracowników i wymiana informacji, co korzystnie wpływa na atmosferę panującą w miejscu pracy.

Interesują Cię ciekawe historyjki i nowości świata Lean Production? W takim razie mamy coś dla Ciebie: po prostu zapisz się do blogowego newslettera item poprzez pole w prawym górnym rogu i bądź zawsze na bieżąco!